Oogproblemen bij de hond komen regelmatig voor. In de meeste gevallen zijn het problemen van het bindvlies of hoornvlies. We zetten een aantal aandoeningen op een rij.
Laten we beginnen met te vermelden dat bij oogproblemen een dierenarts moet worden geraadpleegd. Ga alsjeblieft niet zelf met zalfjes dokteren. Raadpleeg bij onderstaande symptomen de dierenarts.
Ontsteking van de traanklier
Zowel het onder- als bovenooglid beschermen het oog, maar een hond (ook een kat) heeft nog een derde ooglid. Een van de aandoeningen die een hond kan overkomen is een zwelling van een traanklier. Is dit geval wordt die traanklier, die normaal achter het derde ooglid zit, zichtbaar in de ooghoek. Dit wordt een cherry-eye genoemd. Het gevolg is dat het slijmvlies van die traanklier aan allerlei invloeden van buitenaf wordt blootgesteld, waardoor de hond daar een ontsteking kan oplopen.
Er wordt geprobeerd de ontsteking te remmen met behulp van antibioticazalf. Lukt dat niet, dan kan het verholpen worden door middel van een operatie. De traanklier wordt dan als het ware in een zakje op zijn plaats gehouden, dat wordt gehecht. Het is echter niet honderd procent zeker dat de aandoening dan wegblijft.
Bindvliesontsteking ofwel conjuctivitis
Een andere ontsteking is die van het bindvlies of slijmvlies. Het oog van de hond zit vrijwel dicht, het oog traant en/of er wordt ook slijm of etter verloren, het vlies is rood, soms is het derde ooglid zichtbaar en de omgeving van het oog is gezwollen.
Oorzaak en behandeling bindvliesontsteking
Irriterende stoffen, de wind of stof in het oog kunnen een ontsteking als deze veroorzaken. Er wordt goed gekeken of er beschadigingen aan het oog zijn. Van daaruit wordt een zalf voorgeschreven. Soms is een vitamine A zalf voldoende, een andere keer is antibiotica nodig of er wordt gekozen voor cortico druppels.
Heeft de hond een allergie als gevolg van pollen, grassoorten, bomen of huisstofmijt, dan kunnen beide ogen tegelijkertijd ontstoken zijn. Ook een insectenbeet kan een allergische oogontsteking veroorzaken. Roodheid en jeukende ogen zijn het gevolg. Een injectie met een sterke onstekingsremmer kan de klachten wegnemen.
Hoornvliesontsteking ofwel keratitis
Het hoornvlies is het buitenste doorzichtige deel van het oog. Het is een halve millimeter dik en bestaat uit drie laagjes. Een blauwwitte waas op het oog kan duiden op een ophoping van vocht met als gevolg een ontsteking. Als het hoornvlies een tijd lang ontstoken blijft, kan er pigmentvorming optreden. Dan kleurt het hoornvlies bruin.
Oorzaak en behandeling hoornvliesontsteking
Ook hiervan kan de oorzaak de wind zijn, stoffen in het oog of bijvoorbeeld kleine vliegjes die het hoornvlies beschadigen. Een kattenkrab komt ook voor, evenals haren die de oogbol irriteren. Sommige rassen hebben erg uitpuilende ogen waardoor de oogleden de ogen onvoldoende kunnen sluiten en beschermen. De ogen zijn dan kwetsbaar en vatbaar voor een ontsteking. Met vloeistof kan de dierenarts een hoornvliesontsteking vaststellen. Is er sprake van een oppervlakkige beschadiging, dan helpen vitamine A zalf en een antibioticahoudende zalf, afhankelijk van de oorzaak van de beschadiging. Is een droog oog (doordat het dier geen traanvocht aanmaakt) de oorzaak? Dan heeft vitamine A weinig nut maar is de hond juist gebaat bij kunsttranen in combinatie met tijdelijke antibiotica. Het is ook mogelijk afgestorven hoornvliescellen te verwijderen met een speciaal diamantboortje. Het hoornvlies wordt op deze manier opzettelijk geïrriteerd wat de genezing zal stimuleren. Het hoornvlies wordt dus niet echt verwijderd.
Naar binnen of naar buiten krullend ooglid
Als haren van het ooglid het hoornvlies raken, als gevolg van een naar binnen krullend ooglid (entropion), raken zowel hoornvlies als bindvlies constant geïrriteerd met ontstekingen als gevolg. Door het naar binnen krullende ooglid ontstaat een soort ‘zakje’ gevormd door het onderste ooglid. Hierdoor kan het traanvocht het oog(bol) niet schoonmaken, beschermen en bevochtigen. Het oog raakt uitgedroogd. Wordt dit chronisch dan kunnen zich allerlei problemen voordoen. Bij een lichte vorm wordt niet direct ingegrepen, maar is dit ernstiger dan is een operatie nodig voor herstel.
Een naar buiten krullend ooglid of hangend ooglid (ectropion) is de oorzaak van een tranend oog. Stof en vuil hebben dan vrij spel en kunnen zorgen voor een oogontsteking. Een naar buiten vallend ooglid dat te ruim is, is vaak aangeboren. Een vette zalf voor het oog kan vuil tegenhouden zodat ontstekingen uitblijven. In het uiterste geval is een operatie nodig, zodat het ooglid weer goed op de oogbol aansluit.
Te hoge druk op de oogbol
Een hoge druk op de oogbol heet glaucoom. Dit kan uiteindelijk leiden tot blindheid en het is daarom belangrijk om bij het vermoeden van glaucoom meteen de dierenarts te raadplegen. Glaucoom wordt veroorzaakt door het ontbreken van een goede balans tussen aan- en afvoer van traanvocht. Deze disbalans verhoogt de oogdruk. Een normale oogboldruk bij de hond is 10-20 mmHg (millimeter kwikdruk). Een druk van 20-30 mmHg wordt gezien als een licht verhoogde druk en vraagt al om ingrijpen. Een hogere druk kan blijvende schade veroorzaken. Er bestaan een primair, secundair en absoluut glaucoom. Bij de eerste zijn er geen andere afwijkingen dan een drukverhoging, bij een secundair glaucoom is dat wel het geval. Een absoluut glaucoom betekent dat het niet duidelijk is of het om een primair of secundair glaucoom gaat. Er is dan al sprake van oogschade.
Hoe kom je erachter of er sprake is van glaucoom
Bij een (acuut) glaucoom heeft de hond ten gevolge van hoofdpijn geen eetlust en is slomer dan normaal. Het hoornvlies kleurt witblauw, of ziet er opvallend doorbloed uit. Soms valt je een verwijde pupil op en wordt er niet op licht gereageerd of is de oogbol vergroot. Dit is voor de hond heel pijnlijk.
Een chronisch glaucoom is veel minder goed te ontdekken. Een afwijking aan één oog of bijvoorbeeld verkleuring van het hoornvlies naar blauwwit of meer zichtbare rode bloedvaatjes zijn dan eveneens een mogelijke aanwijzing.
Medicatie is nodig om glaucoom onder controle te houden, de oogdruk te verlagen en daarmee ook de pijn weg te nemen. Het gaat erom dat het traanvocht weer zijn werk gaat doen en de toevoer en afvoer in balans zijn.