Een kantelmaag, ook wel maagtorsie of maagdilatatie volvulus (MDV) genoemd is een ernstige aandoening waarbij er snel moet worden ingegrepen. Vooral grote honden zijn hier gevoelig voor. We leggen uit wat een kantelmaag is, wat de gevolgen kunnen zijn en hoe dit zoveel mogelijk kan worden voorkomen.  

Een kantelmaag is letterlijk het kantelen van de maag. De maag draait om z’n as en de maag zet uit. Ook de milt maakt tegelijkertijd een kanteling. Zowel de ingang als de uitgang van de maag worden hierdoor afgesloten en daarmee een groot aantal bloedvaten. Evenals de slokdarm en de twaalfvingerige darm. 

De symptomen

Door een maagtorsie krijgt een hond een zeer harde en dikke buik, vooral aan de linkerkant. De hond slikt ondertussen lucht in waar de maag zich mee vult. De gassen in de maag, die ontstaan door gisting, kunnen geen kant meer op. De maag zet zo uit dat het middenrif niet meer goed kan bewegen en de hond krijgt ademhalingsproblemen. Bacteriën in de darmen scheiden giftige stoffen af. De lever en de nieren worden aangetast. De hond krijgt het gevoel te moeten overgeven en zal dat ook proberen, maar door de afsluiting van de slokdarm lukt dat niet. 

De afsluiting van bloedvaten en daarmee een tekort aan vocht in de bloedvaten zijn er de oorzaak van dat de hond in shock raakt. De hond wordt lusteloos en sloom en zijn hart gaat sneller kloppen. Hartritmestoornissen zijn het gevolg. Door het afsluiten van bloedvaten kan ook (een deel van) de maagwand afsterven. 

De oorzaak

Het is moeilijk een duidelijke oorzaak aan te wijzen. Sommige honden zijn er gevoeliger voor dan andere. Dat is vooral bij grote rassen het geval zoals een dog, Ierse Setter en een rottweiler. Ook blijken mannetjes er vaker slachtoffer van te worden dan vrouwtjes. Honden met maagdarmproblemen zijn er sowieso al gevoeliger voor. Stress blijkt ook vaak een boosdoener. Soms heeft het te maken met te snel en in één keer te veel eten en veel drinken.   

De behandeling

Omdat de hond in shock raakt, wordt snel een infuus gegeven om de bloeddruk op peil te brengen. Ook krijgt de hond pijnstillers. De maag wordt zo mogelijk leeggehaald door een sonde (slang door zijn bek naar de maag) of een punctie (holle naald door de buikwand) toe te passen. Lukt dit allemaal niet, dan moet de maag worden teruggedraaid door middel van een operatie. 

Nadat de maag weer in de goede positie is teruggebracht, wordt gecontroleerd of de milt, die is meegedraaid met de maag, weer goed doorbloed raakt. Als dat niet het geval is, moet de milt worden verwijderd. Datzelfde geldt voor dat deel van de maagwand dat niet goed doorbloed blijkt en is afgestorven. Soms wordt tijdens zo’n operatie de maag aan de buikwand vastgemaakt zodat de kans op een herhaling van een maagtorsie wordt voorkomen. 

Maagdraaiing voorkomen

Helemaal voorkomen kun je zo’n maagtorsie niet, maar je kunt wel de kans verkleinen door de hond niet te grote maaltijden te geven, maar meerdere kleine maaltijden op een dag. Probeer ook rond de tijd dat de hond eet stress voor de hond te vermijden en geen grote inspanningen van de hond te vragen. Laat hem bijvoorbeeld een tot twee uur voor en na het eten niet rennen en ga niet (wild) met hem spelen. Geef hem rust. Zet de voerbak op de juiste hoogte, bij grotere rassen het handig zijn deze eens stukje hoger te zetten. In sommige gevallen is het preventief vastzetten van de maag een oplossing om een maagtorsie sowieso proberen te voorkomen (gastropexie). Dit gebeurt door middel van een zogenoemde kijkoperatie (onder narcose). De ingreep vindt dus plaats door een klein sneetje en met behulp van een holle naald. Het kan ook tegelijkertijd worden uitgevoerd met bijvoorbeeld een castratie, als de hond toch al onder narcose is. De kans op herhaling van deze aandoening is groot, soms wel tachtig procent. Met een gastropexie wordt de kans verkleind tot tien procent. 

Voorkom een maagtorsie:
-geef meerdere kleine maaltijden per dag in plaats van één grote
-vermijd stress voor de hond
-gun de hond één tot twee uur rust rond etenstijd
-zet de voerbak op een goede hoogte
-laat de maag preventief vastzetten (bij grote rassen die gevoelig zijn voor een maagtorsie)