Het belang van sterilisatie of castratie van konijnen



Home » Het belang van sterilisatie of castratie van konijnen
Konijn

Naast de hond en kat is het konijn het populairste dier om als huisdier te houden. Vooral kinderen zijn dol op konijntjes, maar ook veel volwassenen hebben een zwak voor deze pluizige beestjes. In hun enthousiasme voor dit dier vergeten mensen vaak wat er allemaal komt kijken bij de verzorging van een konijn, dat het verstandig is om meer dan één konijn aan te schaffen en dat het belangrijk is om konijnen op tijd te laten steriliseren of castreren om een nestje te voorkomen. Maar dat is niet de enige reden dat sterilisatie en/of castratie belangrijk is.

Waarom moet je een konijn laten steriliseren/castreren?

Er zijn verschillende redenen om konijnen te laten steriliseren of castreren:

Voorkom ongewilde nestjes

Wanneer je een konijn als huisdier wilt nemen wordt geadviseerd dat je er niet met één, maar minstens met twee naar huis gaat. Als je kiest voor een koppeltje is de kans op gelukkige konijnen het grootste wanneer je kiest voor een mannetje (ram) en een vrouwtje (voedster) omdat dit nou eenmaal vaak de beste match is. Wil je niet dat het konijnenhok binnen no time vol zit met konijnen dan is het belangrijk dat de ram gecastreerd wordt.

Voorkomen of verminderen van agressie/seksueel gedrag

Met name mannetjeskonijnen die bij elkaar in een hok zitten zullen het met elkaar aan de stok krijgen wanneer ze niet gecastreerd worden. Vanaf een maand of drie komen ze in de puberteit en zullen ze gaan sproeien om hun territorium af te bakenen. Deze territoriumdrift en de hormonen kunnen ook voor agressief gedrag zorgen, zowel naar andere konijnen toe, als naar mensen. Maar ook de voedsters krijgen met territoriumdrift te maken, wat flinke gevechten op kan leveren. Dit door hormonen gedreven gedrag kun je oplossen door konijnen te steriliseren of castreren.  

Voorkomen van aandoeningen aan de baarmoeder zoals cystes, ontstekingen en tumoren

Met de sterilisatie van een vrouwtjeskonijn voorkom je niet alleen een nestje en hormonaal gedrag, je kunt er zelfs de levensduur van je huisdier mee verlengen. Uit onderzoek is gebleken dat voedsters een zeer grote kans hebben op baarmoederkanker. Bij 60% van de vrouwtjeskonijnen van boven de twee ontstaat deze aandoening tot zelfs 80% van de voedsters ouder dan vier jaar. Het is dan ook de meest voorkomende vorm van kanker bij voedsters, ongeacht of ze een nestje gehad hebben of niet. Door je konijn op jonge leeftijd te steriliseren voorkom je dat deze kanker zich kan ontwikkelen, net als andere aandoeningen aan de baarmoeder zoals cystes en ontstekingen.

Voorkom schijndracht

Een ander voordeel van sterilisatie is dat je schijndracht voorkomt. Hoewel schijndracht in principe niet schadelijk of gevaarlijk is voor je konijn, kan de voedster (en haar omgeving) er wel veel last van hebben. Het lichaam gedraagt zich namelijk alsof het echt drachtig is; met melkproductie en nesteldrang, territoriaal of agressief gedrag en verminderde eetlust of zelfs maag- en darmproblemen. Wanneer konijnen niet eten kan dit al binnen 12 uur voor problemen zorgen omdat de spijsvertering helemaal stil komt te liggen.

Wanneer kun je een konijn laten steriliseren/castreren?

Mannetjeskonijnen kunnen afhankelijk van het ras vanaf vijf á zes maanden worden gecastreerd. Bij vrouwtjeskonijnen wordt aangeraden vanaf 6 maanden te steriliseren. Wanneer je een koppeltje hebt is het dus zaak om ze tijdelijk in aparte kooien te houden, waarbij ze elkaar nog wel kunnen zien en ruiken. Ook na de ingreep is het belangrijk deze scheiding nog op zijn minst een maand vol te houden want het mannetje kan nog tot zes weken na de castratie vruchtbaar zijn. 

Hoe bereid je je konijn voor op een sterilisatie/castratie?

Bij konijnen is het heel belangrijk dat de spijsvertering en darmen actief blijven om maag- en darmproblemen te voorkomen. Een konijn hoeft dan ook niet zoals mensen, honden of katten nuchter te zijn voor een narcose. Omdat een konijn niet kan braken loopt hij tijdens de narcose geen risico op voeding die in de longen terecht kan komen. Neem daarom voer en iets lekkers voor je konijn mee zodat hij na de ingreep gelijk wat kan eten.

Hoe verloopt een sterilisatie/castratie?

De operatie vindt onder algehele narcose plaats die door middel van een injectie gegeven wordt. Als het konijn onder narcose is, wordt de operatieplek geschoren en steriel gemaakt. Ook worden er injecties gegeven met pijnstilling en antibiotica, en een injectie om de darmwerking actief te houden. Bij een castratie worden vervolgens beide balletjes verwijderd door twee kleine incisies in de balzakjes. Bij een sterilisatie wordt er een incisie in de buik gemaakt waarna de eierstokken en de baarmoeder verwijderd worden. De incisie wordt onderhuids gehecht met oplosbare hechtingen. Als de sterilisatie of castratie gereed is krijgt het konijn een injectie om uit narcose te komen, waarna hij in een verwarmde ruimte bij kan komen. Zodra de narcose helemaal is uitgewerkt en het konijn zelfstandig heeft gegeten en gekeuteld, mag hij weer mee naar huis.

Je konijn verzorgen na de sterilisatie/castratie

Om ervoor te zorgen dat het konijn zo snel mogelijk weer hersteld en goed gaat eten is het handig om het een en ander voor te bereiden voor je het konijn weer op gaat halen. 

  • Zorg voor een warme, rustige omgeving waar je konijn kan herstellen, en waar jij zijn gezondheid goed in de gaten kunt houden.
  • Zorg voor een schone kooi, met een handdoek op de bodem in plaats van stro om de kans op infectie van de wond te voorkomen.
  • Omdat konijnen na een narcose moeite kunnen hebben met het reguleren van hun temperatuur is het belangrijk dat hij een warm plekje krijgt.
  • Zorg voor voldoende water en verse voeding, bij voorkeur iets wat het konijn erg lekker vindt, zodat hij snel weer gaat eten. Mocht het konijn niet binnen 12 uur gaan eten dan is het zaak contact op te nemen met de dierenarts om te overleggen over dwangvoeding om de darmen weer op gang te helpen.
  • Hou de wond en het gebied eromheen goed in de gaten en controleer op roodheid en/of pus of viezigheid.
  • Controleer of het konijn ontlasting produceert en hou de kooi goed schoon.

De meeste konijnen zijn er na een sterilisatie of castratie binnen een of twee dagen weer helemaal bovenop. Vergeet niet dat mannetjes en vrouwtjes de eerste maand na castratie nog gescheiden moeten blijven om voortplanting te voorkomen. Overgewicht is een probleem dat bij gesteriliseerde en gecastreerde konijnen vaker voorkomt. Let er daarom op dat ze voldoende ruimte en beweging krijgen en niet te veel voeding.