Er wordt wel eens gezegd dat jeuk erger is dan pijn. Het is dan ook erg vervelend wanneer je als eigenaar ziet dat je hond hier last van heeft. Je wilt dan natuurlijk zo snel mogelijk de oorzaak achterhalen en het probleem verhelpen. Soms is dat echter nog een flinke uitdaging. Vooral als er sprake is van atopie.
Wat is atopie?
Als we het hebben over atopie dan hebben we het over de aanleg om een allergie te ontwikkelen voor bepaalde stoffen in de omgeving zoals grassen, boompollen en huisstofmijt. Deze stoffen worden allergenen genoemd. Atopie is een van de meest voorkomende allergische aandoeningen bij de hond, die zich vaak ontwikkelt in een chronische huidziekte; atopische dermatitis. Hierbij reageert de huid met een extreme reactie wanneer de hond in contact komt met allergenen, met als gevolg een rode, jeukende huid. Atopie is vaak erfelijk en wordt meestal ontdekt tussen het eerste en derde levensjaar, maar kan soms ook op latere leeftijd nog de kop op steken. Ook komt atopie bij het ene hondenras vaker voor dan bij het andere. Rassen waarbij je het sneller kunt verwachten zijn o.a. de Golden Retriever, Labrador Retriever, Boxer en Duitse herder. In sommige gevallen zijn de atopische klachten seizoensgebonden, net zoals hooikoorts dat voor mensen is, en in andere gevallen blijven de klachten het hele jaar aanhouden.
Hoe herken je atopie bij je hond?
De symptomen van atopie zijn niet bij elke hond hetzelfde. Er zijn honden die slechts in lichte mate jeuk hebben, maar er zijn ook honden die extreme jeuk hebben en daarbij constant huidinfecties krijgen. De symptomen die meestal voorkomen bij atopie zijn;
- jeuk
- rode huid
- likken, bijten, krabben op de jeukende plekken, met name bij de kop en de poten, de oksels en liezen, en de staart
- bacteriële en/of gistinfectie van de huid
- korstjes
- kaalheid
- verdikking/verkleuring van de huid
- zwartbruine verkleuring van de haren (door veelvuldig likken)
- oorontsteking
- bindvliesontsteking van de ogen (conjunctivitis)
Waar wordt atopie door veroorzaakt?
Waarom een hond op een gegeven moment een atopische reactie krijgt is niet precies te zeggen. Zoals eerder genoemd werd speelt erfelijkheid hierbij een rol. Daarnaast leven honden tegenwoordig veel meer binnen dan vroeger en is er vaak meer sprake van luchtverontreiniging, wat atopische klachten kan veroorzaken of versterken.
Hoe wordt de diagnose atopie gesteld?
Het stellen van de diagnose atopie of atopische dermatitis is geen eenvoudige opgave. Voordat de dierenarts kan vaststellen dat hier sprake van is wordt er eerst uitgebreid gesproken met de eigenaar en volgt er een grondig lichamelijk onderzoek. Wanneer andere oorzaken van jeuk, zoals vlooien of een voedselallergie, zijn uitgesloten wordt er een allergietest gedaan. Wanneer het zeer waarschijnlijk is dat atopie de boosdoener is, kan er door middel van een huidtest of een bloedonderzoek bekeken worden op welke stoffen de hond een allergische reactie krijgt. Bij de huidtest worden er verschillende stoffen in de huid geïnjecteerd om te onderzoeken bij welke stof de huid reageert. Bij het bloedonderzoek wordt er bloed afgenomen dat naar het laboratorium gestuurd wordt. Daar kunnen ze het dan eerst screenen op drie allergenen groepen; bomen, grassen en kruiden, en vlooien, mijten of schimmelsporen. Als de hond op een groep positief reageert kan met meer bloedonderzoek nog verder gespecificeerd worden waar de hond dan exact allergisch voor is. Vervolgens wordt er op basis van deze uitslag een vloeistof gemaakt die maandelijks geïnjecteerd wordt bij de hond.
Hoe behandel je atopie bij een hond?
Het beste zou natuurlijk zijn wanneer je hond niet meer in aanraking komt met de allergenen waar hij allergisch voor is. Beperken is vaak wel een optie maar volledig vermijden is doorgaans erg lastig omdat de allergenen zich in de lucht bevinden. Daarom is het verstandig om de hond zo goed mogelijk te behandelen. Wanneer een hond atopische dermatitis heeft kan er een behandeling worden ingezet die Allergeen Specifieke Immuno Therapie (ASIT) heet, maar ook wel desensibilisatie therapie, immuuntherapie, hyposensibilisatie of simpelweg allergiespuitje, genoemd wordt. Hierbij krijgt de hond injecties die schematisch herhaald worden, met daarin een oplopende dosering van de allergenen waar de hond op reageert. Op die manier went het lichaam van de hond aan deze stoffen in het lichaam, waardoor de allergische reactie steeds minder heftig wordt. Een lange adem is wel nodig bij deze behandeling, want het kan zo een maand of zes duren voordat er enige verbetering merkbaar is. Wanneer er een verbetering optreedt zal de hond de rest van zijn leven de injecties moeten krijgen om de atopie onder controle te houden. Niet alle honden zijn geholpen met deze behandeling en het is vaak noodzakelijk om naast deze therapie ook de jeuk en infecties te behandelen en onder controle te houden. Dat kan door middel van medicatie die de jeuk en infecties onderdrukt. In de praktijk zal het vaak een combinatie van behandelingen zijn die een hond het beste helpen. Welke combinatie het beste resultaat geeft is een kwestie van gedegen en geduldig onderzoeken hoe de hond reageert. Genezing is bij atopie niet mogelijk, hoe moeilijk dat ook kan zijn. Juist daarom is het belangrijk om de tijd te nemen voor een zoektocht naar de beste behandeling om de kwaliteit van leven zo optimaal mogelijk te maken.
Wat kan jij zelf doen om je hond te helpen?
Naast de desensibilisatie en medicatie zijn er ook een aantal andere dingen die je zelf kunt doen om jouw hond een gezond en gelukkig leven te geven, ondanks atopie. Zo kun je kiezen voor een hoogwaardige voeding die speciaal ontwikkeld is voor honden met huidproblemen om er op die manier voor te zorgen dat hij essentiële voedingsstoffen binnen krijgt die hem helpen zijn huid zo gezond mogelijk te houden. Daarnaast kun je jouw hond ook een handje helpen bij de verzorging van zijn vacht en huid om jeuk en infecties te voorkomen. Zorg er bijvoorbeeld voor dat de vacht mooi kort wordt gehouden en borstel de hond regelmatig met een borstel die zacht is voor zowel haar als huid. Wanneer je de hond wast, doe dit dan met een door de dierenarts geadviseerde hypoallergene, vocht inbrengende shampoo en behandel verharde huid met een verzachtende crème. Ook de oren en voeten van een atopische hond zijn kwetsbaar en hebben daarom extra aandacht nodig. Zorg dat ze schoon zijn en blijven om infecties te voorkomen. Ook de seizoenen zomer en winter kunnen een flinke impact hebben op de huid van de hond. Bescherm hem daarom zowel tegen de felle zon in de zomer als de vrieskou in de winter. Kortom, een goede en consequente vacht- en huidverzorging en een strikte vlooien bescherming kan een hoop jeuk schelen.
Heb je het vermoeden dat jouw hond atopische dermatitis heeft maar weet je het niet zeker? Neem dan altijd contact op met de dierenarts om onderzoek te laten doen, zodat je hond zo snel mogelijk van die vervelende jeuk af is.