Tijdens het verouderingsproces kan je kat allerlei klachten krijgen. Toch denken we daarbij vaak aan klachten die fysiek van aard zijn, terwijl je kat ook verstandelijke problemen kan ervaren naarmate hij ouder wordt. Hierdoor kan je kat ineens ander gedrag laten zien. Dat is niet alleen lastig voor jou als eigenaar, maar kan ook vervelend zijn voor de kat.
Wat is dementie of hersenveroudering?
Wanneer katten op leeftijd zijn (meestal pas na het vijftiende levensjaar) kan het verouderingsproces ervoor zorgen dat de kat last krijgt van dementie. Bij katten wordt dit hersenveroudering of Cognitief Disfunctie Syndroom, afgekort CDS, genoemd. Dit uit zich vooral in specifieke gedragsveranderingen. Vaak heb je als eigenaar helemaal niet door dat er iets aan de hand is met je kat, omdat de veranderingen heel geleidelijk plaatsvinden.
Waar wordt dementie door veroorzaakt?
Wat de precieze oorzaak is van dementie (of dat nou om mensen of dieren gaat) is op dit moment nog niet duidelijk. Wel weet men vrij zeker dat er een relatie is tussen het verouderingsproces en CDS. Uit onderzoek blijkt tevens dat vrije radicalen, afwijkende moleculen in ons lijf, en een verminderde doorbloeding ook een rol spelen. Bij het ouder worden versmallen de bloedvaten waardoor de hersenen last van zuurstoftekort kunnen krijgen. Als reactie op deze versmallingen gaan de bloedvaten verder open staan, wat juist weer zorgt voor een verhoging van het aantal vrije radicalen, die de kans op dementie juist vergroten.
Hoe herken je dementie bij een kat?
Hoewel het soms heel geleidelijk gaat kun je dementie bij een kat herkennen aan (een of meerdere van) de volgende symptomen
- Onrustig/rusteloos zijn
- Zonder duidelijke reden hard miauwen of krijsen (in de nacht)
- Verward gedrag vertonen zoals doelloos rondlopen, naar de muur staren of voor de verkeerde deur staan om naar buiten te gaan
- Gedesoriënteerd zijn
- Dag- en nachtritme omdraaien
- Buiten de bak/binnen plassen en poepen (bak niet kunnen vinden)
- Stoppen met wassen of juist obsessief likken
- Plotseling agressief of juist angstig
- Veel aandacht vragen of juist erg teruggetrokken zijn
- Vechten met andere katten (huisdieren)
- Verdwalen
- Haalt ineens uit naar eigenaar en gezinsleden
Als je een van deze symptomen herkent is het altijd verstandig om contact op te nemen met de dierenarts, omdat dementie dikwijls gepaard gaan met andere ouderdomsziektes.
Hoe wordt de diagnose dementie gesteld?
De diagnose dementie wordt gesteld door het uitsluiten van andere oorzaken. De dierenarts zal naar het verhaal van de eigenaar luisteren, een fysiek onderzoek uitvoeren en wat zaken controleren zoals het bloed, de bloeddruk en de urine. Symptomen van dementie zijn goed inwisselbaar voor die van nierfalen, een hoge bloeddruk of een overactieve schildklier. Daarom zal een dierenarts deze aandoeningen willen uitsluiten. Het ingewikkelde is dat deze aandoeningen vaak ook gelijktijdig met dementie kunnen voorkomen.
Is er behandeling mogelijk bij dementie?
Net zoals bij mensen is ook bij katten geen genezing mogelijk bij dementie. Toch zijn er wel een aantal dingen die je kunt doen om ervoor te zorgen dat het proces afgeremd wordt en je kat nog een prettig leven heeft. Bied je kat met dementie bijvoorbeeld ondersteuning van binnenuit door hem kwalitatief goed voer te geven. Ook voedingssupplementen met omega 3 vetzuren en antioxidanten kunnen een goede manier zijn om het verouderingsproces en daarmee de dementie een beetje te vertragen. Voldoende beweging en uitdaging is voor elke kat belangrijk, maar vooral wanneer je kat ouder is en CDS heeft kan je hem helpen door zijn hersens zo nu en dan flink te laten kraken. Uit onderzoek is verder gebleken dat stress zorgt voor een toename aan vrije radicalen die de hersenveroudering versnellen. Geef je oude kat daarom een ontspannen oude dag en voorkom zoveel mogelijk dat hij stress ervaart. Hou zijn routine zoveel mogelijk gelijk en voorspelbaar. Soms kunnen sommige medicijnen verlichting bieden.
Wat kun je doen om dementie bij de kat te voorkomen?
Ouderdomsverschijnselen kun je nooit helemaal voorkomen. Dat is nou eenmaal een natuurlijk proces waar niemand aan ontkomt. Omdat katten het tegenwoordig bij ons erg goed hebben worden ze steeds ouder, waardoor zij en wij ook meer met de ouderdomskwalen van katten geconfronteerd worden. Dementie kun je dus niet echt voorkomen. Maar door je kat een zo gezond mogelijk leven te geven, regelmatig voor controle mee te nemen naar de dierenarts en tijdig aan de bel te trekken wanneer je het vermoeden hebt dat er sprake is van hersenveroudering kun je de gevolgen van het ouder worden wel langer uitstellen of beperken.